Žalbeno vijeće Međunarodnog rezidualnog mehanizma za krivične sudove saslušalo usmene argumente u predmetu Mladić

Žalbeno vijeće Međunarodnog rezidualnog mehanizma za krivične sudove (Mehanizam), u sastavu  sudija Prisca Matimba Nyambe, predsjedavajuća, sudija Aminatta Lois Runeni N’gum, sudija Gberdao Gustave Kam, sudija Seymour Panton i sudija Elizabeth Ibanda-Nahamya saslušalo je juče i danas usmene argumente u vezi sa žalbama koje su uložili g. Ratko Mladić i tužilaštvo na presudu koju je  Pretresno vijeće Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju  (MKSJ) donijelo 22. novembra 2017.

Dana 16. decembra 2019., Žalbeno vijeće je zakazalo žalbeni pretres za 17. i 18. mart 2020. Žalbeno vijeće je, po Mladićevom zahtjevu, odgodilo žalbeni pretres 6. marta 2020. zbog tada predstojeće Mladićeve operacije. Dana 1. maja 2020., Žalbeno vijeće je, imajući u vidu kako napreduje Mladićev oporavak od operacije, promijenilo datum pretresa i zakazalo ga za 16. i 17. juni 2020. Dana 28. maja 2020., Žalbeno vijeće je, na osnovu podnesaka sekretara i odbrane, konstatovalo da održavanje ponovo zakazanog žalbenog pretresa nije izvodljivo zbog restrikcija u vezi s pandemijom koronavirusa i odgodilo pretres do daljnjeg. Dana 17. jula 2020., Žalbeno vijeće je promijenilo datum pretresa i zakazalo ga za 25. i 26. avgust 2020. i konstatovalo da je u interesu pravde da se pretres održi djelimično putem video-konferencijske veze zbog restrikcija u vezi s pandemijom koronavirusa. Dana 14. avgusta 2020., Žalbeno vijeće je odbilo zahjeve odbrane za odgađanje ponovo zakazanog pretresa i izdavanje naloga za pregled za utvrđivanje Mladićeve sposobnosti i konstatovalo da odbrana, između ostalog, u više navrata nije potkrijepila tvrdnju da je Mladić nesposoban da komunicira, da se konsultuje sa svojim braniocima i/ili da shvati suštinu postupaka.

Tokom žalbenog pretresa 25. i 26. avgusta 2020., sudija Ibanda-Nahamya bila je prisutna u sudnici, dok su sudije Nyambe, N’gum, Kam i Panton učestvovale putem video-konferencijske-veze.

Skupština bosanskih Srba je postavila g. Mladića za komandanta  Glavnog štaba Vojske Republike Srpske, VRS-a 12. maja 1992. i on je na dužnosti komandanta bio barem do 8. novembra 1996. Pretresno vijeće je osudilo g. Mladića za genocid, zločine protiv čovječnosti i kršenje zakona ili običaja ratovanja i izreklo mu doživotnu kaznu zatvora.

Konkretno, Pretresno vijeće ga je proglasilo odgovornim za počinjenje tih zločina kroz “rukovodeću i značajnu ulogu” u četiri udružena zločinačka poduhvata čija je svrha bila sljedeća: (i) da se bosanski Muslimani i bosanski Hrvati trajno uklone s teritorija u Bosni i Hercegovini na koje su bosanski Srbi polagali pravo, u periodu od 12. maja 1992. do 30. novembra 1995., putem progona, istrebljivanja, ubistva, nehumanih djela (prisilno premještanje), i deportacije; (ii) širenja terora među  civilnim stanovništvom Sarajeva putem kampanje snajperskog djelovanja i granatiranja u periodu od od 12. maja 1992. do novembra 1995.; (iii) eliminisanja bosanskih Muslimana u Srebrenici ubijanjem muškaraca i dječaka i prisilnim uklanjanjem  žena, male djece i nekih starijih muškaraca u periodu od dana koji su neposredno prethodili 11. julu 1995. barem do oktobra 1995.; te (iv) zarobljavanja osoblja Ujedinjenih nacija raspoređenog u Bosni i Hercegovini i njihovo zatočenje na strateškim vojnim lokacijama radi sprečavanja Organizacije Sjevernoatlantskog pakta da izvrši daljnje vazdušne napade na ciljeve bosanskih Srba, od otprilike 25. maja 1995. do otprilike 24. juna 1995.

U žalbi, g. Mladić tvrdi da je Pretresno vijeće prekršilo njegova prava na pravično suđenje, te da je napravilo greške u primjeni prava i utvrđivanju činjeničnog stanja osudivši ga i izrekavši mu kaznu. On od Žalbenog vijeća traži da poništi osuđujuće presude koje su mu izrečene ili, alternativno, da naloži novo suđenje ili da mu smanji kaznu. Tužilaštvo osporava određene zaključke Pretresnog vijeća u vezi s trajnim uklanjanjem  bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata s teritorija u Bosni i Hercegovini na koje su bosanski Srbi polagali pravo u opštinama u cijeloj Bosni i Hercegovini, u periodu od 12. maja 1992. do 30. novembra 1995. i zbog toga što nije osuđen za genocide po ovoj osnovi.

Žalbeno vijeće će donijeti presudu u dogledno vrijeme.